Spis treści
Żydzi jeszcze kilkadziesiąt lat temu stanowili znaczącą część ludności zamieszkującej miasto Kraków. Przed wybuchem ll wojny światowej było to niemal 60 tys. ludzi wyznających Judaizm. Ich religia należała do rozwijających się nurtów, o czym świadczą synagogi w Krakowie na Kazimierzu. Niegdyś można było mówić o kilkudziesięciu budynkach takich jak synagogi oraz domy modlitwy, jednak po ataku wrogich wojsk na Polskę, ocalało zaledwie kilka z nich. Obecnie siedem budowli pozostaje pamiątką religii żydowskiej, które z chęcią odwiedzane są przez turystów oraz wiernych. Jakie synagogi w Krakowie warto odwiedzić, wynajmując apartamenty w centrum Krakowa? Poniżej zostały opisane najsłynniejsze budowle, które przetrwały dzieje wojny lub otrzymały swoje drugie życie. Zapraszamy do lektury.
Jakie synagogi w Krakowie można odwiedzić?
Synagogi w Krakowie na Kazimierzu, które warto odwiedzić, mówiąc o dziejach kultury żydowskiej w Krakowie to z pewnością Świątynia Remu. Jej nazwa nawiązuje do naczelnego rabina Krakowa, który był założycielem uczelni talmudycznej na krakowskim Kazimierzu. Położona przy ulicy Szerokiej jest miejscem kultu ortodoksyjnej społeczności. W tym miejscu wciąż odbywają się nabożeństwa żydowskie, ściśle podporządkowane zasadom Talmudu. Ortodoksyjni Żydzi nie praktykują dopasowania religii do współczesności. W synagodze znajduje się ołtarz żydowski, w którym przechowywana jest Tora oraz krzesło, na którym niegdyś zasiadał rabin Remu. Wiele elementów świątyni zostało zrekonstruowanych z powodu kradzieży. Równie pięknym obiektem, godnym uwagi jest najstarszy cmentarz żydowski, ulokowany tuż przy synagodze. Znajduje się tam grób słynnego rabina Remu. W okresie wojny Niemcy zniszczyli część cmentarza, czyniąc z miejsca wysypisko śmieci. Kolejną z budowli, którą warto zobaczyć na krakowskim Kazimierzu jest neorenesansowa Synagoga Tempel przy ulicy Miodowej. Zaliczana do najpiękniejszych synagog w mieście. Wyróżniają ją liczne witraże, z udziałem motywów jednoznacznych z kulturą żydowską. Została wybudowana XIX wieku, a odłam Żydów, do których należy budowla, wyróżnia się otwartością na kulturę kraju, który zamieszkują. Swoje zasady starają się dostosować do panujących czasów. Wolność jest dla nich nadrzędną wartością, przez co ograniczają zasady obrzezań i koszerności, a kobiety mają prawo do uczestnictwa w życiu religijnym. Ich kultura dostosowana jest do obecnych zmian. W synagodze obchodzone są patriotyczne ceremonie żydowsko-katolickie. Przykładem może być 44 rocznica upamiętnienia śmierci Tadeusza Kościuszki, podczas której nabożeństwo było odprawiane po hebrajsku, z udziałem pieśni katolickich.
Wtórne wykorzystanie żydowskich synagog
Na ulicy szerokiej znajdują się 3 synagogi. Pozostałe dwie noszą nazwy Poppera, inaczej Mała oraz Stara. Pierwsza z nich została zdewastowana w czasie wojny, a następnie przekształcona w Młodzieżowy Dom Kultury po zakończeniu konfliktów zbrojnych. Obecnie funkcjonuje tam księgarnia literatury o tematyce żydowskiej. Druga natomiast jest oddziałem i siedzibą Muzeum Historycznego Miasta, ku pamięci Żydów krakowskich. Eksponaty, które mają największe znaczenie dla muzeum to jednocześnie symbole religii żydowskiej. Należą do nich między innymi:
- Tora
- Menory
- Chanukije
- Kiduszowe Kielichy
- Mezuzy
- Jady
- Parochety
Kolejną świątynią, która znalazła wtórne wykorzystanie, jest Synagoga Wysoka. Na jej miejscu funkcjonuje sala wystawowa, jednak część jej wyposażenia została zdewastowana lub skradziona. Jako jedyna mieści się na piętrze, dlatego nazywana jest Wysoką. Podobne losy spotkały Synagogę Izaaka Jakubowicza. Obecnie rozwija się tam związek chasydzki. W Synagodze Kupa doszło do brutalnego mordu na społeczności żydowskiej, będącej w trakcie odprawiania nabożeństwa. Ten budynek nosi w murach smutną historię prześladowań narodu dotkniętego widmem ll wojny światowej. Dzisiaj miejsce funkcjonuje jako miejsce kultu religijnego, modlitw oraz spotkań kulturalnych.
